Saraybosna Marlborosu – Milenko Yergoviç

Şair Milenko Yergoviç’in ilk düzyazı eseri olan Saraybosna Marlborosu, her biri akılda kalan 29 kısa öyküden oluşuyor.
     İlk olarak 1994 yılında okuyucularıyla buluşan Saraybosna Marlborosu geçtiğimiz aylarda Kutu Yayınları etiketiyle ülkemizdeki kitap severlerin beğenisine sunuldu. Kitap kısa sürede o kadar büyük bir ilgiyle karşılandı ki her geçen gün baskı sayısını arttırmaya devam ediyor.

     Milenko Yergoviç, diğer savaş konulu kitapların aksine savaşı günlük hayatın içinden öykülerle okuyucusuna aktarmayı seçmiş. Röportajında “Savaş pornografisini sevmem, savaşın romantize edilmesini de sevmem, yalandan duyarlılıkları, kolektif duyguları ve kurbanlarla yapılan empatileri de. Saraybosna Marlborosu’nun karakterleri katiyen kurban değildir. Onlar anormal koşullardaki normal insanlardır.” diyen yazar bir bakıma kitabın bize sunduklarını özetlemiş. (kaynak)

     Kısa sürede, bölge halkının hayatını ve gelecek kuşakların yaşam standardını köklü bir şekilde yıkıma uğratan savaşın, kansız ama kan donduran öykülerle anlatılması Saraybosna Marlborosu’nu okuduğunuz bütün savaş konulu kitaplardan farklı bir yere koymama neden oldu. Göze çarpan bu büyük detayın yanı sıra öykülerin her biri kurgu ve gerçeklik arasındaki ince çizgide ustalıkla dans eden iki cambazın görsel şölenini izlemek gibiydi diyebilirim. Kimi zaman kabullenmekte zorlandığım yerlerde kurgunun teselli edici kucağına sığınmak istedim çünkü insanların bu derece büyük travmalarla karşılaşmış olması kolay kabul edilebilir bir durum değil.

     Akıcı dili, okuyucuya güzel bir son tasarlama imkanı tanıyan kimi ucu açık öyküleri ve Balkan halkının günlük hayatına dair zengin detaylarıyla kitap kısa sürede okuyacağınız eserlerden. Savaşa cephedeki asker gözünden değil de sığınağından kaktüsünü sulamak için çıkan bir adam gözüyle bakma şansı tanıdığı için belki de bu denli etkili bir kitap Saraybosna Marlborosu. Açıkçası kitaba dair dikkatimi çeken ve paylaşmak istediğim bir diğer husus öykülerin sıralanışındaki ustalıktı.

     Herkesin bildiği gibi çıkan savaş sadece bölge halkının hafızasında kalıcı bir etki yaratmakla kalmadı, bir çok toplumun yazılı arşivini de yerle bir etti. El yazması 155 bin eserle birlikte toplamda 2 milyonu aşan kitabın küle dönüşüp savrulduğu kütüphane yangını kitabın en sonunda yer alan bir öykü ile Saraybosna Marlborosu’na dahil edilmiş.

     Hissettirdiklerinin yanı sıra okuyucusunu araştırma yapmaya sevk ettiği için de beğendiğim Saraybosna Marlborosu’nu mutlaka kitaplığınıza eklemenizi öneriyorum.

     Saraybosna Marlborosu aynı zamanda kurucusu olduğum Merhaba Kitap Kulübü’nün ilk etkinlik kitabıydı. Kitabı kulüp arkadaşlarımla birlikte okuduk ve yorumlarımızı yaptığımız toplantıda birbirimizle paylaştık. Beğendiğimiz noktalar çoğunlukla örtüşse de, eseri herkes kendi perspektifinden değerlendirdiği için oldukça farklı yorumlar da ortaya atılmadı değil… Gelecek aylarda farklı kitaplarla bu keyifli yolculuğa devam edeceğiz. Bize katılmak isterseniz eğer iletişim kısmındaki formdan detaylı bilgi edinebilirsiniz.