Manastır – Chris Culver

Chris Culver’i haftalar boyu satış listelerinin zirvesine taşıyan ve satış rekorları kıran kitabı Manastır’ı okudum. Kitap uzun zamandır okunmayı bekleyen kitaplarım arasında durduğu için, tam olarak hangi hisle satın aldığımı hatırlamıyorum. Muhtemelen, satış başarısı ve yazar hakkında kapakta yer alan “polisiyenin aykırı yazarı” tanımlaması kitabı kitaplığıma eklememde etkili olmuştur. Aramıza yeni katılan okurlar için küçük bir not: Kitapların özetinden çok nasıl hissettirdiğine dair konuşmayı sevdiğim ve kitabın temin aşamasında; daha doğrusu satın alma kararı verdiğimiz o anda hayatımıza girdiğini düşündüğüm için, kitabı neden aldığımı da yorumlarıma mutlaka eklemeye çalışıyorum.

Manastır, hakkında yorum yapması zor bir kitap. Bunun sebebi iç içe geçmiş konular, karmaşık karakter ilişkileri ya da bir döneme dair bilgi birikimi gerektirmesi gibi meseleler değil. Kitap sanki iki ayrı kitap okumuşum gibi hissettirdi. Bu yüzden kitaptan iki farklı kitapmış gibi bahsedeceğim.

      Sürükleyici bir polisiye olan Manastır, “Nefret ederdim ölen kişinin birinci dereceden akrabalarına ölüm haberini bildirmekten.” cümlesiyle başlıyor. Kitabın ana karakteri Ash Rashid’i, sevgilisinin evinde ölen yeğeninin ölüm haberini, kız kardeşine verirken tanımaya başlıyoruz. Öncelikle belirtmeliyim ki Ashrof Rashid daha önce karşılaştığım dedektiflerden oldukça farklı biri. Kitabın büyük bir keyif aldığım ilk yüzlerce sayfasında Ash’ı tanımak daha doğrusu yabancı bir polisiyede Müslüman bir dedektifle karşılaşmak benim için bir ilk oldu. Ash tek bir cümleye sığdırabileceğim karakterlerden değil. Gün içinde sık sık içki şişesini ziyaret etse de akşam ailesiyle ibadet eden; tek başınayken tehlikeye dalmak konusunda pervasızca hareket ederken, ailesinin yanında abartılı tedbirler uygulayan biri. Mesleği gereği hayatını adaleti sağlamaya adasa ve bu uğurda hukuk eğitimine devam ediyor olsa da geçmişinde sahte deliller yerleştirdiği bir şüpheliyi hapse attıracak kadar adalet terazisini yerle bir etmişliği var.

“Sistemin benim gibi insanların çalışmasına ihtiyacı var. Doğru, yanlış, adalet, adaletsizlik. Bu kavramlar bir vaazda ya da konuşmada kulağa hoş gelir fakat gerçek hayatta daha karmaşıktır işler.”

      Ash, yeğeninin ölümünü araştırırken vampir gibi davranan gençlerin mesken edindiği bir gece kulübü keşfediyor. Eski bir kilisede yer alan Manastır isimli mekânı araştıran dedektif neredeyse her gün yeni bir gencin ölüm haberini alıyor. Tüm deliller, bırakılan mektuplar ve itiraflar, intihara işaret etse de birbirini tanıyan gençlerin şüpheli ve hızı artan ölümleri bir süre sonra Ash’ın tüm dikkatini vermesine rağmen çözemediği bir bilmece haline geliyor.
 

      Kitap özellikle ilk üç çeyreklik kısmında inanılmaz akıcı ve merak uyandırıcıydı. Akıcı dili ve dedektifin birinci derece yakını kaybettiği için kişisel mesele haline getirdiği karmaşık suç soruşturması Manastır’ı ilk sayfadan elimden bırakamadığım bir kitap haline getirdi. Kısa sürede beni kendine çeken kitap bir süre sonra çoğu okurun önemsemeyeceği bir değişiklikle küçük bir hayal kırıklığı yaşamama sebep oldu.

      Polisiye kitaplarda sıkça gördüğümüz, dışlanmış dedektif rolü Manastır’da da vardı. Bir süre sonra Ash bütün birimi karşısına alıp soruşturmasını gizlice ve tek başına yürütmeye başladı. Açıkçası bu klişeleşen durumun polisiye kitaplara ayrı bir lezzet kattığını düşünüyorum. Tadımı kaçıran ve bir süre sonra kitaba karşı olan büyük beğenimi ortalama seviyeye çeken şey Ash’ın soruşturma biçimini değiştirmesi oldu. Bence bazı kitaplarda tek bir savaşçının savaşması, tek bir büyük aşkın yaşanması ya da tek bir cesur insanın ölmesi daha doğru bir tercih oluyor ama nedense bazı yazarlar tesadüfi gelişmeleri, sağlam temellerle ilerlettiği hikayesine eklemekten çekinmiyor.

Demin de bahsettiğim gibi yaşadığım bu küçük düşüşü görmezden gelirsek kitabı genel olarak büyük bir keyifle ve kısa sürede okudum. Hikâye için önemsiz olan, Ash’ın geçmişine dair bazı detaylardan çok az bahsedildiği için “Acaba seri kitap başlangıcı mı?” soruları kafamda şekillenince araştırıp kitabın orijinal dilde 7 kitabı yayımlanan Dedektif Ash Rashid Serisi’nin ilk kitabı olduğunu öğrendim. Dilimize ikinci kitabı da çevrilmiş olan seriye devam etmeyi düşünüyorum çünkü bazen ilk kitap 5 üzerinden 3-4 olsa bile ikinci kitap benden tam yıldız alabiliyor. Kaldı ki serinin Goodreads puanları da tahminimle örtüşür şekilde. İlk kitabın okuyucu puanı 3,43’ken, 2018 yılında yayımlanan son kitapta puan 4,63 gibi azımsanmayacak bir seviyeye yükselmiş durumda.

Vampir gibi davranan gençler, insan kanı dolu tüpler ve karmaşık ilişkilerle dolu, temposu yüksek bir polisiye okumak isteyenler Manastır’ı geç kalmadan kitaplığına eklemeli.

Dedektif Ash Rashid Serisi’nde olan Chris Culver kitapları;
The Abbey (Detective Ash Rashid #1) / Manastır
The Outsider (Detective Ash Rashid #2) / Ölümün Gizli Yüzü
By Any Means (Detective Ash Rashid #3)
Measureless Night (Detective Ash Rashid #4)
Pocketful of God (Detective Ash Rashid #5)
No Room For Good Men (Detective Ash Rashid #6)
Sleeper Cell (Detective Ash Rashid #7)