Apartıman Çocukları – Rıfat Ilgaz

Aramızdan ayrıldığı 1993 yılına kadar, üretmeyi sürdüren ve ardında onlarca öykü, roman, çocuk kitabı ve oyun bırakan Rıfat Ilgaz’ın Apartıman Çocukları romanını Merhaba Kitap Kulübü ile birlikte okudum.

     Rıfat Ilgaz’ın ülkemizdeki herkesçe tanınan sayılı yazarlardan biri olduğunu düşünüyorum. Bizler okurları olarak yazarı güçlü kalemi ve edebiyat dünyasına kazandırdıklarıyla tanıyor olsak da çoğu kişi Rıfat Ilgaz’ın ismini duyunca aklına ilk olarak Hababam Sınıfı filmleri geliyor. Neredeyse her ailenin defalarca izlemekten sıkılmadığı, sevilen bu uyarlama film serisi, bize Rıfat Ilgaz’ın mizah perspektifiyle ilgili bilgi veriyor. Rıfat Ilgaz, insanı güldüren mizah metinleri değil, toplumu eleştiren ve okuru düşündüren eserler ortaya koyuyor. Yazarın amacı salt güldüren metinler ortaya koymaktan ziyade, toplumun röntgenini çekip, adeta tedavi edilmesi gereken aksaklıkları göz önüne sermek. Hazır bahsetmişken, bence her uyarlama film ya da dizide olduğu gibi eksik kalan bazı noktaları gidermek ve Hababam Sınıfı’nın akıbetini tam anlamıyla öğrenmek için serinin kitaplarını okumanızı tavsiye ediyorum.

     Apartıman Çocukları, Şeref, Vicdan ve Namus isimli 3 apartmana sahip Hacı Suduri Edendi’nin ana karakter olarak karşımıza çıktığı, 1984 yılında yayımlanmış olsa da 1950’lerde başlayan bir roman.

     Özel Saymanlık memurlarından Seyfi Saymaner’in yana yakıla kiralık ev aramasıyla başlayan kitap kısa süre sonra 6 katlı Namus Apartmanının her bir dairesinin kapısını aralayarak devam ediyor. Kimi zaman alkol sorunu olan emekli öğretmen Hüsamettin Okutman’ın evinde alıyoruz soluğu ve onun içki şişelerini karısından gizli eve sokma maceralarını gülümseyerek okuyoruz, kimi zaman da tiyatro sanatçısı Suzan’ın akşamları misafirle dolup taşan salonuna konuk oluyoruz. Her ne kadar kitabın adından en sık bahsedilen karakteri Hacı Suduri Efendi olsa da, kitapta karakter sayısı oldukça fazla. Bu kalabalık kitap karakterleri sayısına rağmen Apartıman Çocukları’nda tam olarak öne çıkan bir isim yok. Apartman sahibinin tek derdi eski kiracıları çıkartıp evlerini daha yüksek fiyatlarla kiraya vermek. Hatta bu uğurda yurt dışından koca bir köpek getirtip kiracılarını korkutabileceğine inanmış ve bu köpeği adeta olmayan çocuklarının yerine koymuş.  

     Toplumun neredeyse her kesiminden insanları barındıran Namus Apartmanı, Hacı Suduri Bey’in çocuksuz kiracı istemesine rağmen çocuk nüfusu açısından epey kalabalık. Her bir çocuk, içinde bulunduğu ailenin sunduğu imkanlar dahilinde kendine yer edinmiş ve o dönem yaşanan gelir eşitsizliği, köyden kente göç sonucu yaşanan adaptasyon sorunları gibi çeşitli meseleleri ortaya koyacak şekilde tasvir edilmiş. 3-4 sayfalık bölümlerden oluşan ve bölümler arası zaman atlamaları olan kitapta bazı çocukları doğduğu günden 15-16 yaşına geldikleri zamana kadar izleme şansı buluyoruz.

     Kitap mizah kitabı kategorisinde yer alıyor. Yer yer güldüren diyaloglar barındırsa da kitap kahkahalarla güleceğiniz bir mizah kitabı değil. Yazar bu kitabında da mizahı yaptığı eleştirileri yumuşatan bir unsur olarak kullanmayı tercih etmiş.

     Toplumun sıkça eleştirilen, dindar imajın arkasına sığınıp pek çok ahlaksızlığı göz göre göre yapan ve insan hayatından çok malına kıymet veren Hacı Suduri Efendi’nin paragöz halleri, Namus Apartmanı sakinlerinin türlü dertler içeren hayat mücadelesi ve apartmandaki çocukların her birinin öne çıkan farklı karakteristik özellikleriyle yetişkinlerin hayatına göz attıkları eğlenceli maceraları, yer yer güldürüp bolca düşündüren Apartıman Çocukları yalın dili ve akıcı olay örgüsü sayesinde kolay okunan kitaplardan. Geçmişe nostaljik bir yolculuk yapıyor hissi veren ve tanıdık gelen kitap karakterleriyle gülümseten Apartıman Çocukları’nı kitaplığınıza eklemenizi öneriyorum.

Hababam Sınıfı - Rıfat Ilgaz kitap yorumuma ulaşmak için tıklayınız.